شاید شما نیز تاکنون در مورد دو واژه کوچینگ و منتورینگ و تفاوت‌هایی که میان آن دو است چیزی شنیده‌اید. مفهوم کوچینگ و منتوررینگ در زبان فارسی هر دو به معنای مربی هستند. اما تفاوت عمده‌ای که در این دو واژه وجود دارد در نوع فعالیت و کار آن‌ها است.
تفاوت‌هایی نظیر زمان و تعداد جلسات، نقش مربی در جلسات و همچنین نحوه فعالیت این دو بر روی نکات تاثیرگذاری که می تواند به رشد فردی افراد کمک کند، باعث شده منتورینگ و کوچینگ از نظر حیطه فعالیت نسبت هم متفاوت عمل کنند.
اکثر تیم‌های منابع انسانی در فعالیت خود توجهی به تفاوت‌ها و تعریف آن‌ها ندارند و اغلب این دو واژه را به جای یکدیگر به اشتباه استفاده می‌کنند. ما در این مقاله از ابر زندگی قصد داریم به تفاوت منتورینگ و کوچینگ بپردازیم و شما را با جایگاه آن ها در منابع انسانی آشنا کنیم.
تعریف کوچینگ
کوچینگ در واقع فرایندی است که افراد را از فکر کردن به اتفاقات گذشته و آینده باز می دارد و به آن‌ها کمک می‌کند که تمرکز خود را تنها به زمان حال اختصاص دهند. کوچ در حقیقت فردی است که فرایند کوچینگ را با ابزاری که در دست دارد و پرسش هایی که انجام می دهد به سرانجام می رساند و برای این که فرد خودش را هدایت کند به وی خود آگاهی می دهد. کوچ یا به زبان ساده تر مربی برای بهبود عملکرد فرد و دستیابی به اهدافش وی را همراهی می کند. نکته قابل توجه در کوچینگ این است که راهنمایی‌هایی که در این فرایند به فرد ارائه می‌شود به‌صورت غیرمستقیم هستند.
تعریف منتورینگ
معنای واژه منتورینگ در حقیقت ربطه‌ای است که میان دو فرد برقرار می شود که یکی از آن دو از دانش، تجربه و مهارت بیشتری برخوردار است. به همین دلیل فردی که تجربه بیشتری دارد نقش منتور را برای فرد مقابل ایفا می‌کند تا وی بتواند از راهنمایی هایش بهره ببرد. شخص دوم در این رابطه منتی نامیده می شود.
برای مثال فرض کنید فردی می خواهد در کسب‌وکارش پیشرفت کند، برای این منظور می‌تواند از راهنمایی‌های فردی که در این زمینه به موفقیت رسیده و مسیر کار را تا انتها طی کرده است بهره ببرد. به عبارت ساده‌تر منتور فردی است که با چالش‌ها و سختیهای مسیر آشنا بوده و از بالا به تمام مسائل اشراف کامل دارد. به همین دلیل فرد مبتدی می‌تواند با خیال آسوده از دانش و تجربیات وی برای پیشرفت خود استفاده کند.
شباهت و تفاوت منتورینگ و کوچینگ
همان‌طورکه در مطالب بالا نیز به آن اشاره کردیم مفهوم این دو واژه در لغت به معنای مربی بوده اما در کارکرد از لحاظ نوع جلسات، زمان جلسات، نوع آموزش، مستقیم یا غیر مستقیم بودن جلسات و مواردی از این قبیل با یکدیگر متفاوت هستند. در ادامه ابتدا چند مورد از شباهت های این دو واژه را بررسی خواهیم کرد و سپس به تفاوت منتورینگ و کوچینگ خواهیم پرداخت.
منتورینگ و کوچینگ در موارد زیر به یگدیگر شباهت دارند:
- منتورینگ و کوچینگ به مهارت‌های یکسانی نظیر برقراری ارتباط موثر، شناخت مخاطب، هوش کلامی، گوش دادن موثر، حس همدلی، نفوذ کلام، انتقاد پذیری، آینده نگری و … نیاز دارند.
- هدف مشترکی که میان این دو وجود دارد، کمک به فرد مقابل برای پیشرفت و رسیدن به اهدافش است. به‌طوری‌که مسیر رسیدن به مقصد برای وی سریع‌تر و کوتاه‌تر طی شود.
- منتور و کوچ هر دو، مخاطب خود را به افزایش مهارت های فردی تشویق کرده و معتقد هستند که افراد بدون رشد مهارت‌های شخصی نمی‌توانند مسیر توسعه را طی کنند.
تفاوت منتورینگ و کوچینگ
تفاوت‌هایی که میان منتورینگ و کوچینگ وجود دارد عبارتند از:
- در منتورینگ نیاز نیست که حتما هدف مشخصی را تعیین کنید، در این رابطه ممکن است فرد مقابل تنها در رابطه با موضوع خاصی از منتور راهنمایی بجوید. درصورتی‌که در کوچینگ این گونه نیست اگر در ابتدا هدفی مشخص نشود کوچ نمی تواند فرد مبتدی را به درستی راهنمایی کند. به عبارت دیگر در این رابطه کوچ و کوچی تنها برای رسیدن به یک هدف یکدیگر را همراهی می کنند.
- منتورینگ در واقع یک فرایند طولانی مدت بوده اما مدت زمان رابطه میان کوچ و کوچی مشخص نیست.
- منتور قبل از شروع آموزشش با منتی باید یک برنامه منظم و از پیش مشخص شده را طراحی کند. اما در فرایند کوچینگ این گونه نیست و کوچ در مسیر راهنمایی و آموزش و با صحبت کردن با کوچی برنامه مورد نظر را طراحی می کند.
- منتور برای این که در کارش موفق شود باید تمامی جوانب را در نظر بگیرد و فرد مقابل را به خوبی بشناسد. اما کوچ برای راهنمایی نیازی به شناختن کوچی ندارد و تنها برای رسیدن به هدفی که از پیش تعیین شده، به کوچی آموزش می دهد.
- در حقیقت رابطه ای که میان منتور و منتی وجود دارد به شکل غیر رسمی و دوستانه است، اما در مقابل باید بگوییم که رابطه میان کوچ و کوچی کاملا رسمی است.
- برخلاف جلسات منتورینگ، جلسات کوچینگ به‌صورت غیرحضوری برگذار می‌شود. در کوچینگ مربی با طرح سوالاتی فضای قابل اطمینانی را برای کوچی فراهم می‌کند. در این صورت افراد با آشنایی درونی خود در مسیر رسیدن به اهدافشان قدم می‌گذارند.
به‌طورکلی باید گفت چالش‌های تخصصی‌تر به منتورینگ مرتبط می‌شوند درصورتی‌که برای غلبه کردن به چالش‌های شخصیتی افراد باید به سراغ کوچینگ بروید.
مزایای کوچینگ و منتوریگ
منتورینگ و کوچینگ تفاوت های فراوانی با یک دیگر دارند اما در کنار این تفاوت ها هر کدام از مزایای متنوعی نیز برخوردار هستند. از جمله مزایای استفاده از کوچینگ و منتورینگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- درصورت استفاده کردن از راهنمایی های مربی می‌توان تغییرات بسیار زیادی را در شیوه زندگی، سازمان و کسب‌وکار خود ایجاد کرد.
- منتور و کوچ در یادگیری بسیاری از روش‌ها موثر عمل می کنند.
- کوچ و منتور با قرار دادن شما در مسیر درست زندگی می توانند همراه بسیار عالی برای شما باشند.
- این افراد با شناختی که از شما به دست می آورند سعی می کنند شما را در بهترین شرایط قرار دهند تا بتوانید از موقعیت‌ها و پتانسیل‌های خود بهترین بهره را ببرید.
- در واقع سازمان‌هایی که در سیستم سازمانی خود از مربی استفاده کرده‌اند مطمئنا با رشد قابل توجهی در عملکرد کاری و تغییرات روحی افراد مواجه هستند. شایان ذکر است که این موضوع در فرهنگ سازمانی آن‌ها نیز بسیار موثر است.
- عملکرد فردی کارکنان یک سازمان با استفاده از تجربیات مربی به‌طور فزاینده ای توسعه و رشد خواهد کرد، لذا بازدهی کسب‌وکار شما به‌صورت چشمگیری بالا خواهد رفت.
تفاوت منتورینگ و کوچینگ در نگاه کلی
همان‌طورکه در مباحث بالا نیز به آن اشاره کردیم، کار منتور در حقیقت آموزش دادن برای یادگیری بهتر و گفت گوی مستقیم است. این در حالی است که کوچ برای رسیدن به هدف، آموزش خود را مرحله به مرحله انجام می‌دهد. وظیفه اصلی کوچ قرار دادن شما در مسیر درست شخصی و کاری است. به‌طورکلی مربی‌گری و آموزش معمولا در مسیر عملکرد پیشرفت و توسعه قرار می گیرد.
در این مسیر هیچ گونه نیازی به طراحی نیست، همانند منتوریگ که بسیار مستقیم عمل می‌کند. اگر شما کاربران گرامی نیز قصد دارید کسب‌وکار خود را در مسیر پیشرفت و توسعه قرار دهید، پیشنهاد می‌کنیم به سایت ابر زندگی مراجعه کنید و از آموزش‌های کاملی که در این سایت ارائه شده بهرمند شوید.
این مجموعه با برگزاری دوره‌های آموزشی، مشاوره دادن به صاحبان کسب‌وکار، تکمیل طرح‌ها برای رسیدن به محصولات اولیه و همچنین انتخاب بهترین طرح‌ها برای توسعه کسب‌وکار، شما را تا هنگام رسیدن به اهدافتان همراهی می‌کند.
